Actualiteiten

‘De tijd dat collega’s mijn handschrift moesten ontcijferen is gelukkig voorbij.’


Al bijna drie jaar werkt Gijs de Haan met het digitale dossier om gegevens over de groei, gezondheid en ontwikkeling van kinderen vast te leggen. ‘Sommige ouders maken ze zich zorgen over hun privacy. Als we uitleggen hoe zorgvuldig wij met hun gegevens omgaan, verdwijnen die zorgen meestal.'

Gijs de Haan, jeugdarts bij VitrasCMD (VitrasCMD verzorgt onder andere de jeugdgezondheidszorg voor 0- tot 4-jarigen in een groot deel van de provincie Utrecht) is verantwoordelijk voor het digitale dossier binnen zijn organisatie. Hij vertelt dat een goede digitale dossiervoering uiteindelijk in het belang van ouders en kind is.


'Het digitale dossier is een zorgdossier en het is uiteindelijk van het kind, niet van ons. Goede digitale registratie komt de kwaliteit van de zorg voor het kind ten goede. ' Gijs de Haan is vooral enthousiast over de mogelijkheden die het digitale dossier biedt voor het ondersteunen van de zorg zoals die geleverd wordt door de jeugdgezondheidszorg (JGZ).


Artsen en verpleegkundigen noteren op zich dezelfde bevindingen in het digitale dossier die ze voorheen in het papieren dossier noteerden. Maar het digitale dossier levert een grote meerwaarde op ten opzichte van het oude papieren dossier. Niet alleen biedt het digitale dossier een duidelijkere structuur, maar het zorgt ook voor een uniform woordgebruik bij het registreren van gegevens. Uniformiteit van de registratie is belangrijk, want kinderen krijgen betere zorg als hun dossier een goed en volledig beeld geeft van alle relevante bijzonderheden ten aanzien van hun groei, gezondheid en ontwikkeling. Daarnaast zorgt de uniformiteit er voor dat het een stuk eenvoudiger is geworden om bepaalde gegevens terug te zoeken. Het handmatig turven van bepaalde gegevens en het bijhouden van allerlei lijstjes behoort hiermee tot het verleden. Én het digitale dossier zorgt er voor dat collega’s mijn handschrift niet meer hoeven te ontcijferen.


Bescherming privacy
In de media zijn er wel negatieve reacties geweest omdat het digitale dossier de privacy van ouders en kinderen zou schenden. 'Het digitale dossier van de JGZ is een medisch dossier; het wordt alleen binnen de JGZ gebruikt. Maar ook binnen de JGZ mag niet iedereen een dossier zomaar inzien. Alleen de zorgverlener waarbij het kind in zorg is, heeft toegang tot het dossier. Andere hulpverleners krijgen alleen toegang na toestemming van de ouders of het kind zelf.’ Gijs de Haan vindt het belangrijk dat de JGZ ouders goed voorlicht over de privacy. ‘Sommige ouders maken zich zorgen over hun privacy. Als we uitleggen hoe zorgvuldig wij met hun gegevens omgaan, verdwijnen die zorgen meestal. Het is belangrijk dat wij zorgvuldig omgaan met de medische gegevens van de kinderen. Goede voorlichting geven hoort daar ook bij.'


Uniforme inhoud
De inhoud van het digitale dossier is gebaseerd op een landelijk vastgestelde lijst van items met betrekking tot gezondheid en ontwikkeling van kinderen: de Basisdataset Jeugdgezondheidszorg (BDS JGZ); deze BDS JGZ zorgt ervoor dat we landelijk, op een uniforme wijze kunnen registreren. Gijs de Haan ‘Hoewel de BDS JGZ een uitgebreide dataset is, is het niet zo dat we voor ieder kind al deze items nodig hebben. De BDS JGZ bevat een veelheid aan items die je alleen nodig hebt als er iets bijzonders te registreren valt, bijvoorbeeld als er bij het lichamelijk onderzoek een ruisje over het hart wordt gehoord. Dit zijn dan gegevens waar we in een volgend contact op terug willen komen, of die onze directe zorg behoeven. Daarnaast bevat de BDS JGZ items over bijvoorbeeld lengte en gewicht, die we bij de meeste contacten registreren, en bijvoorbeeld items over mijlpalen in de ontwikkeling, zoals wanneer een kind los is gaan lopen . Gelukkig hoeven we bij het grootste deel van de kinderen voornamelijk gegevens zoals mijlpalen te registreren.
Het feit dat de BDS JGZ landelijk wordt gehanteerd, zorgt ervoor dat wanneer een kind verhuist, alle geregistreerde gegevens op een goede manier overgedragen kunnen worden naar de JGZ organisatie in de nieuwe woonplaats. Daarnaast draagt de BDS JGZ er toe bij dat we op landelijk niveau veel beter in staat zijn om afspraken te maken over hoe en wat te registreren en ondersteund het de ontwikkeling en implementatie van landelijke richtlijnen, wat de kwaliteit van de door de JGZ geboden zorg weer ten goede komt.

‘Het digitaal dossier is een vertrouwelijk medisch dossier en verschilt daarin niet van het papieren dossier’, zegt juriste Jolanda van Boven. Zij heeft veel ervaring in de JGZ en adviseert het programma DD JGZ op het gebied van privacybescherming.

‘De digitalisering van het dossier van de jeugdgezondheidszorg is geen omwenteling. Het is niet meer dan logisch dat de papieren administratie wordt vervangen door een elektronische administratie, met alle voordelen van het digitale tijdperk. Het digitale dossier maakt een einde aan onleesbare handschriften en het zoekraken van mappen. Het DD JGZ zorgt voor een inzichtelijk en gestructureerd dossier van ieder kind. Het is een instrument waarmee je vroeger kunt signaleren of een kind zorg en aandacht nodig heeft. Ik zie een verandering in de maatschappij: we willen niet meer te laat zijn voor kinderen die zorg nodig hebben. Als je op tijd wil zijn, kun je niet zonder een goed georganiseerd dossier met gegevens over het kind.’

Bescherming van privacy
Van Boven adviseert verschillende organisaties in de jeugdgezondheidszorg, onder andere over de omgang met vertrouwelijke gegevens. ‘Ik hamer altijd op discipline bij het gebruik van dossiers. Zoals je papieren dossiers steeds goed moet opbergen, moet je ook zorgvuldig omgaan met wachtwoorden en laptops. Gebruik van elk vertrouwelijk dossier vraagt van de organisaties dat zij toezien op naleving van de afspraken. Dat was nodig bij gebruik van een papieren dossier en dat is ook bij een digitaal dossier.’